دروغگويي در كودكان را مي‌توان روند طبيعي رشد آن‌ها تلقي كرد. اما در مواردي مي‌بينيم كه گويا كودك با دروغ‌هايش سعي در مخفي كاري، فريب و يا حتي رفتارهاي پرخطري چون دزدي و بزهكاري را دارد. كه معمولا كودكان بالاي 6 سال توانايي دروغ‌هايي با چنين اهدافي را پيدا مي‌كنند. براي آن كه ميزان خطر رفتار كودك را بسنجيم ابتدا بايد به سن كودك و توانايي‌هاي شناختي و ميزان درك او از حقايق توجه داشته باشيم. چرا كه بسياري از رفتارهاي كودكان ممكن است از نظر بزرگسالان عجيب به نظر برسند، اما هر چه با دنياي آن‌ها بيشتر آشنا شويد، بهتر مي‌توانيد علت گفته‌ها و رفتار كودك‌تان را درك كنيد.

منبع: دروغگويي در كودكان | 9 علت دروغگويي كودك

دروغگويي در كودكان

كودكان در دنياي خود زندگي مي‌كنند. دروغگويي در كودكان را نبايد با دروغگويي در بزرگسالان مقايسه كرد. كودكان مسائل را متفاوت از بزرگسالان نگاه مي‌كنند. بسياري از صحبت هاي كودكان غير واقعي و ساخته ذهن آنهاست. بنابراين نبايد نحوه رفتار كودك را جدي گرفت. دروغگويي در كودكان طبيعي است و به دليل رشد او رخ مي‌دهد. به طور معمول حدود 6 سالگي ميزان دروغگويي در كودكان كاهش مي‌دهد. معمولا دروغگويي در كودكان والدين را بسيار خشمگين مي‌كند. مخصوصا زماني كه دورغ كودك به طور واضح قابل فهم باشد. در اين مقاله بخش هاي مرتبط با دروغگويي در كودكان را شرح داده‌ايم.

علائم و نشانه هاي دروغگويي در كودكان

اصولا وقتي كودكي دروغ مي‌گويد، والدين از صحت نداشتن آن حرف‌ها با خبر هستند. و به وضوح مشخص است كه سعي دارد حقيقت را به گونه‌اي تغيير دهد تا از عواقب آن در امان بماند. طبق تحقيقات كودكان براي دروغ دچار اضطراب، ناراحتي و ترس مي‌شوند. به طوري كه چهره و گفتارشان كاملا با زماني كه حقيقت را مي‌گويند تفاوت دارد. همچنين مشخص شده كه دروغگويي در كودكان حتي قبل از اين كه راه برود شروع مي‌شود. مثلا كودك شيرخواره‌اي كه تنها براي در آغوش ماندن مادر، تظاهر به گرسنگي مي‌كند. در واقع به نوعي توانايي دروغ را پيدا كرده‌است.

بنابراين تغيير حقايق روند طبيعي رشد كودك است كه نشان دهنده رشد شناختي و قدرت تخيل نوع انسان مي‌باشد. با تربيت و جهت دهي مناسب دروغگويي در كودكان، مي‌توان آن را مانند ساير توانايي‌هاي كودك در مسير درست قرار داد.

از چه سني به بعد دروغگويي در كودكان مسئله اي جدي است؟

اگر نگران دروغ‌هايي هستيد كه فرزندتان در مورد اتفاقات مختلف مي‌گويد، قبل از هر چيز بهتر است سن او را در نظر بگيريد، چرا كه تفاوت زيادي در دروغگويي در كودكان زير 5 و 6 سال با كودكان بالاي اين سن دارد. سرعت رشد مغز و ساير اندام‌ها در سنين ابتدايي بالاست، بنابراين قوه تشخيص كودك 4 ساله با كودك 6 ساله تفاوت زيادي دارد.

دروغگويي در كودكان 5 و زير پنج سال

كودكاني كه در سنين 5 سال يا پايين‌تر قرار دارند، هنوز نمي‌توانند تفاوتي ميان واقعيت و خيال يا حقيقت و نادرستي قائل شوند. به همين دليل ممكن است حرف‌هايي بزنند كه حقيقت نداشته باشند. اما نمي‌توان آن‌ها را به پاي دروغگويي كودك گذاشت. مثلا ممكن است فرزند خردسال‌تان از صحبت‌هايش با عروسك بي‌جانش يا حتي رفتن به جايي با دوستان خيالي‌اش داستان‌ها تعريف كند كه اين حرف‌ها ناشي از عدم شناخت حقيقت از خيالات مي‌باشد. بنابراين دروغگويي در كودكان سنين 5 و زير 5 سال بايد جدي تر مورد بررسي قرار بگيرد.

دروغگويي در كودكان 6 سال و بالاتر

بعد از 5 و 6 سالگي ديگر رنگ دروغگويي در كودكان تغيير كرده. و براي فريفتن و تحت تاثير قرار دادن بزرگ‌ترها به طور دقيق‌تر و هوشمندانه‌تر به كار برده‌مي‌شود. چنانچه كودكي در سنين 6 سالگي و بعد از آن براي گول زدن و توجيه اقدامات نادرست خود به دروغ متوسل شود. اين يك مسئله تربيتي و مربوط به رشد شناختي و تكامل كودك است كه نياز به بررسي و واكاوي دارد تا والدين بتوانند از آسيب‌هاي جدي شخصيت او در آينده، مثل دزدي يا تهمت، پيشگيري كنند. والدين مي‌توانند از طريق دريافت مشاوره‌هاي يك متخصص در زمينه روانشناسي كودك اين مشكل را به راحتي رفع نمايند و از بروز مشكلات جدي‌تر در آينده فرزند خود جلوگيري كنند.

دلايل دروغگويي در كودكان

كودكان ممكن است تحت شرايط مختلفي به دروغگويي روي بياورند. مثلا هنگامي كه مي‌خواهند كسي را فريب دهند، با دروغ خود شخصي را تحت تاثير قرار داده. و توجه او را جلب كنند و يا از آن به عنوان راهي براي فرار از عواقب زيانبار و ناپسند رفتار نادرستي كه مرتكب شده‌اند استفاده كنند. در ادامه به بررسي شايع‌ترين عللي كه مي توانند منجر به دروغگويي در كودكان و بدتر شدن شرايط شوند پرداخته‌ايم.

1- جلب توجه و تظاهر

جلب توجه يكي از دلايل دروغگويي در كودكان است. كودكاني كه به خاطر خود نمايي و اظهار وجود كردن به دروغ گفتن روي مي‌آورند. عمدتا در خانواده‌هايي ديده مي شوند كه والدين بيشتر وقت خود را صرف كار يا مشغله‌هاي ديگري مي‌كنند. و كمتر به فرزند خود و نيازهاي او اهميتي مي‌دهند. به عبارتي اين والدين، كودكانشان را به حال خود رها كرده‌اند و وقت كمتري با آن‌ها سپري مي‌كنند.

چنين كودكاني هم براي اين كه بتوانند در مركز توجه قرار گيرند و نگاه‌ها را به سمت خود معطوف كنند، به مبالغه و دروغ پردازي و جلب توجه با اين روش مي‌پردازند. اين كودكان اغلب سعي مي كنند با گفتن حرف‌هاي اغراق آميز و ناصحيح و يا نسبت يك امري شگرف به خود، توجه‌ها را جلب كنند. بنابراين دروغگويي در كودكان ريشه مي‌دواند.

2- دروغگويي در كودكان | ترسيدن از پدر و مادر

گاهي والدين نسبت به فرزند خود رفتاري مهاجمانه و خشونت آميز دارند. و به اين بهانه كه اهميت زيادي به تربيت فرزندشان مي‌دهند و مي‌خواهند او را از انحرافات اخلاقي و رفتاري به دور نگه دارند. تنبيهات شديد و تحقيرآميز و گاها فيزيكي اعمال مي‌كنند. در اين شرايط و حالات مشابه، كودك كم كم منزوي شده. و از جمع خانواده خود دور مي‌شود. و هنگامي هم كه بخواهد ارتباطي با آن‌ها داشته باشد، حقيقت را نگفته و سخنان دروغ به كار مي برد تا مبادا دوباره مورد خشم و تنبيه والدين قرار گيرند. در اين مرحله با اين رفتار دروغگويي در كودكان آغاز مي‌شود.

اين والدين با اين كار تصور مي‌كنند كه توانسته‌اند كودك خود را به نحو صحيح و بدون ايراد تربيت كنند. حال آن كه با به كارگيري خشونت، باعث مي‌شوند كه فرزند به رفتارهاي ناپسند مانند دروغگويي در كودكان خود ادامه داده. و همواره به دنبال راهي براي ساختن دروغي براي فريب دادن پدر و مادر خود باشد.

3- كمبودهاي عاطفي

سومين دليل دروغگويي در كودكان، كمبودهاي عاطفي است. گاه كودك به اين خاطر كه محبت و عاطفه كافي از اطرافيان خود دريافت نمي‌كند دچار حسادت شده. و كساني كه به او بي‌محبتي كرده‌اند را مورد حسادت و خشم قرار مي‌دهند. به اين ترتيب در بيرون با دروغ به اين افراد يا در مورد آن‌ها، سعي مي‌كند تا اين كم محبتي و بي‌عاطفگي را تلافي كند. دريافت نكردن محبت به ميزان كافي از افراد نزديك، نشان ندادن علني محبت به كودك مثل عدم كاربرد كلمات محبت آميز و يا نوازش كودك از جمله عواملي است منجر به دروغگويي كودك مي‌شود.

4- دروغگويي در كودكان | الگو قرار دادن بزرگ‌ ترها

در دنياي كودكان پدر و مادر نقش بزرگي دارند، آن‌ها به عنوان قهرمان زندگي كودك الگوهاي اصلي به حساب مي‌آيند. بنابراين هر رفتار و عادتي كه داريد به راحتي به فرزندتان هم از طريق ژن‌ها و هم از طريق هم زيستي به او منتقل مي‌شود. بنابراين خيلي اوقات آن‌ها آيينه رفتار خود شما هستند. و دروغگويي در كودكان شكل مي‌گيرد.

5- به ياد نياوردن و نبود تمركز

گاه كودك به دليل نداشتن تمركز و توجه كافي به اطراف و شكل نگرفتن خاطرات مانند بزرگسالان، ممكن است دروغ بگويد. هدف او از اين كار فريفتن نيست، بلكه تنها چيزهايي را مي‌گويد كه بر اساس حدسيات خودش است. در نتيجه عدم تمركز باعث دروغگويي در كودكان مي‌شود.

6- دروغگويي در كودكان | مشكلات مربوط به شخصيت كودك

احساس بي‌اهميت و كم ارزش بودن در كودك يا دور بودن از محيط خانواده يا دشمني داشتن با كسي موجب بروز دروغگويي در كودكان مي‌شود. در اين موارد حتما بايد والدين نيازها و كمبودهاي كودك را شناسايي كرده و در جهت رفع و برآوردن آن‌ها، از روش هاي صحيح تربيتي استفاده كنند. مهم ترين نكته در اين گونه كودكان اين است كه بايد حس تعلق و مهم بودن و اهميت داشتن وجودشان توسط والدين در آن‌ها ايجاد‌شده و حفظ شود.

7. عدم تشخيص خيال از واقعيت در كودك

عدم تشخيص خيال از واقعيت موجب دروغگويي در كودكان مي‌شود. خيلي از كودكان زير 6 سال قادر به صحبت دقيق نيستند. فكر مي‌كنند كه هرچيزي از ذهن آنها خطور مي‌كند بايد گفته شود. در اين صورت زماني كه كودك ساخته هاي ذهن خود را به زبان مي‌آورد از نظر والدين دروغگويي در كودكان آغاز مي‌شود.

8. داشتن دوست خيالي براي كودكان

گاهي كودكان به دليل داشتن دوست خيالي شروع به دروغگويي مي‌كنند. دروغگويي در كودكان گاهي به دليل داشتن دوستان خيالي و هم صحبتي با خود است. بيش از نيمي از كودكان به واسطه خيال پردازي ها دوستان زيادي دارند كه به ديگران معرفي مي‌كنند. دوستان خيالي اصولا در كودكان تك فرزند بيشتر مشاهده مي‌شود. براي رهايي از اين تنهايي شروع به خيال پردازي مي‌كنند.

9. نشان دادن استقلال و كنترل والدين

گاهي دروغگويي در كودكان به دليل كنترل والدين و نشان دادن استقلال است. برخي از والدين به قدري حساس هستند كه فورا با هر خطايي واكنش نشان مي‌دهند. به همين دليل كودك با توجه به اين حساسيت والدين براي رهايي از دعواي پدر و مادر شروع به دروغ مي‌كند.

چه كارهايي بايد براي مقابله با دروغگويي كودك انجام داد؟

اگر نگران دروغ‌هايي هستيد كه فرزندتان بدون هيچ دليلي مي‌گويد، بهتر است هر چه زودتر به متخصص كودكان مراجعه كنيد. متخصص كمك مي‌كند تا علل ريشه‌اي آن را بيابيد و انرژي‌تان را در مسير درست صرف كنيد. به اين صورت از صدمات احتمالي كه در آينده وجود دارد نيز جلوگيري كرده‌ايد. بنابراين دروغگويي در كودكان با كمك از روانشناس رفع مي‌شود.

نحوه مقابله با كودكي كه دروغ مي‌گويد

براي مقابله با دروغگويي كودكان لازم است برخي رفتارها را انجام دهيد تا اين عادت بد از ذهن كودك شما خارج شود. در خيلي از مواقع مساله ساده تري وجود دارد كه با راحت ترين روش بهبود مي‌يابد. در ادامه نحوه مقابله با اين رفتار كودكان را توضيح داده ايم.

1. هرگز واكنش جدي و هيجاني نشان ندهيد. سرزنش، شرمساري، نصيحت و تنبيه كودكان باعث تكرار دوباره رفتار كودك مي‌شود.
2. به دنبال دليل دروغگويي كودك خود باشيد. براي انجام اين كار لزومي ندارد كه با سوالات به كودك حمله كنيد. رجوع به رفتارهاي خود و بررسي رفتارهاي گذشته تا حدودي شما را به جواب مي‌رساند.
3. دروغگويي كودك را به رويش نياوريد. زماني كه به كودك بگوييد متوجه دروغ او شده ايد، مرز بين والد و فرزند از بين خواهد رفت. در اين شرايط باعث لجبازي كودك مي‌شود.
4. هميشه حقايق را با كودك در ميان بگذاريد. كودك والدين را الگوي خود قرار مي‌دهند. به همين دليل بايد با كودك راستگو باشيد تا او نيز با شما صادقانه برخورد كند.
5. به نيازهاي كودك توجه كنيد. زماني كه توجه خود را از نيازهاي كودك بر مي‌داريد. باعث مي‌شود براي رفع نيازهاي خود دست به دروغگويي بزند تا شما براي او كاري انجام دهيد.
6. رابطه صميمانه اي با كودك خود برقرار كنيد. به جاي بحث و دعوا فقط ناراحتي خود را از رفتارهاي او نشان دهيد.
7. رفتار متعادل و مشخصي داشته باشيد. زماني كه والدين برخورد يكسان و مناسبي با كودك نداشته باشند كودك براي توجيه رفتارهاي خود دست به دروغگويي مي‌زند.
8. كودك را سوال پيچ نكنيد.
9. واكنش افراطي نشان ندهيد.
10. براي رسوايي دروغ او را امتحان نكنيد.
11. راست گويي و صداقت كودك خود را تشويق كنيد.
12. براي كودكتان الگوي مناسبي باشيد.

كلام آخر

دروغگويي در كودكان تا قبل از 5 سالگي طبيعي است. در واقع شيوه اي از روند رشد اوست. اما دروغ بعد از مدتي اگر درمان نشود باعث بروز مشكلات اساسي تري مي‌شود. به همين دليل دروغ كودكان به عنوان يك مهارت نادرست بايد تحت درمان قرار بگيرد. براي آشنتيي با درمان و نحوه برخورد با دروغگويي كودك حتما از روانشناس كمك بگيريد. مركز مشاوره نيني مايند به صورت تلفني و حضوري به شما عزيزان خدمات ارائه مي‌دهد. براي كسب اطلاعات بيشتر روي لينك زير كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه دروغگويي در كودكان مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

دروغگويي كه نياز به ريشه يابي، شناسايي و برطرف كردن مشكل داشته باشد، از چه سني در كودكان بروز مي‌كند؟

كودكان 5 سال يا كوچك‌تر، چون هنوز به تكامل كافي و قوه شناختي و تمايز ميان خيال و واقعيت يا خواب و بيداري نرسيده‌اند، ممكن است سخنان غيرواقعي بگويند كه جاي نگراني نيست و اغلب ريشه در تخيل و تصورات او دارد. اما چنانچه كودكي در سنين 6 سالگي و پس از آن براي فريب دادن و يا توجيه كارهاي نادرست خود به دروغ متوسل شود، اين يك مسئله تربيتي است كه نياز به بررسي و علت يابي دارد.

كدام كودكان بيشتر دروغ مي گويند؟

معمولا كودكاني كه والدينشان اهميت كمتري به آن‌ها مي‌دهند براي اين كه بتوانند در مركز توجه قرار گيرند و نگاه‌ها را به سمت خود معطوف كنند، به مبالغه و دروغ پردازي و جلب توجه با گفتن دروغ‌هاي متعدد مي‌پردازند. اين كودكان اغلب سعي مي‌كنند با بيان حرف‌هاي اغراق آميز و غيرواقعي و يا نسبت دادن امري غيرمنتظره به خود، توجه‌ها را به سمت خودشان جلب كنند.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: دروغگويي در كودكان | 9 علت دروغگويي كودك